w odróżnieniu
  • w realu

    13.06.2023
    13.06.2023

    Jak niepotocznie można powiedzieć „w realu”, w znaczeniu „w świecie rzeczywistym, nie online”. Znam tylko to potoczne określenie, ale nie wiem czy istnieje jakiś odpowiednik w normie wzorcowej.

  • Dywiz w nazwach miejscowych oraz w nazwach przystanków

    29.01.2024
    3.10.2021

    Szanowni Językoznawcy,

    co rządzi użyciem lub nieużyciem łącznika w nazwach miejscowych niektórych osiedli lub przystanków? Czym różnią się nazwy osiedli w Warszawie, takie jak Marymont-Potok, Marymont-Ruda od np. nazwy Bemowo Lotnisko (bez łącznika)? Czy stosowanie łącznika w nazwach przystanków typu: Podleśna-IMiGW, Łomianki-Szkoła, Nowy Świat-Uniwersytet, Wola-Ratusz jest poprawne? W jakim zakresie używa się w tych przypadkach norm dot. nazw miejscowości?

    Z poważaniem i pozdrowieniami

    J.J.

  • w Łągu

    6.02.2023
    6.02.2023

    Mam pytanie o wieś borowiacką Łąg. Jak się poprawnie odmienia? Mieszkam w Łęgu, czy w Łągu?

    Pozdrawiam

    Sławek

  • w internecie
    5.01.2023
    10.04.2010
    Dzień dobry,
    mam pytanie w związku ze słowem internet. Czy powinniśmy mówić w internecie czy też na internecie? Coraz częściej słyszę, jak ludzie mówią „Kupiłem coś na internecie”, chociaż ja powiedziałbym w internecie.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Ryszard T.
  • Chełmy w dopełniaczu

    27.05.2023
    23.05.2023

    Dzień dobry,

    wg internetowego Słownika gramatycznego języka polskiego dopełniacz słowa „Chełm” w znaczeniu ‘miasto w województwie lubelskim’ brzmi „Chełma”, a jako dzielnica Gdańska ma formę „Chełmu”, choć jak można przeczytać w poradzie o tytule „Chełm gdański”, nie jest to takie jednoznaczne. Wg tej porady, nazwy wsi, przysiółków, osad i dzielnic mogą mieć w dopełniaczu końcówkę -a albo -u. A jaką formę ma dopełniacz, jeśli chodzi o „Chełm” w znaczeniu: 1) mezoregion stanowiący część Wyżyny Śląskiej; 2) jezioro w województwie zachodniopomorskim w gminie Łobez; 3) góry w województwie małopolskim (w Beskidzie Niskim, Beskidzie Wyspowym, Beskidzie Makowskim)?

  • Monologi niewypowiedziane w prozie
    14.09.2018
    14.09.2018
    Czy wypowiedź wewnętrzną bohatera można poprzedzić kreską dialogową?

    Moim zdaniem nie, ale Autor przez całą powieść zapisał w ten sposób:

    Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

    – Jak wyglądać teraz będzie moje życie? Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

    Pogardą mędrca skwitował ich postawę.



    W mojej opinii ten fragment powinien wyglądać następująco.

    Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

    Jak wyglądać teraz będzie moje życie? Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

    Pogardą mędrca skwitował ich postawę.



    Opcjonalnie można też zapisać tak:

    Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

    Jak wyglądać teraz będzie moje życie? – zastanawiał się. – Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

    Pogardą mędrca skwitował ich postawę.



    Przed zmianą zapisu w całej powieści wolałbym się poradzić specjalisty. Dodam, że autor zarzucił mi niekonsekwencję, ponieważ w niektórych fragmentach tego typu zostawiłem kreskę dialogową. Na przykład tutaj:

    Wypadało ze zwyczajnej grzeczności spytać, o co chodzi, ale palił się, by skończyć dzieło.

    – Czy zawsze muszę być uprzejmy? Niech się szybciej wyniesie! – zawyrokował po cichu z zimną premedytacją, która w tym momencie po raz pierwszy stała się jego udziałem.

    Wreszcie został sam.



    Zostawiłem tutaj kreskę dialogową, ponieważ bohater werbalizował swoją myśl. Po chichu, kierując ją tylko do siebie, ale jednak wypowiedział te słowa.
    Przed zadaniem pytania skorzystałem z porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/monolog-wewnetrzny;10328.html, ale nie ma tam jednoznacznej odpowiedzi na moje pytanie, czy można zostawić kreskę dialogową.
  • na Mokotowie, ale w Ursusie
    7.11.2006
    7.11.2006
    Witam,
    mam wątpliwość dotyczącą używania na i w przy nazwach dzielnic. Odnosząc się do sytuacji w Warszawie: nie powiedziałbym nigdy w Mokotowie, w Pradze (chyba, że czeskiej), z drugiej strony nie brzmi mi zbyt dobrze na Ursusie, a już w ogóle nie przeszłoby mi przez usta na Falenicy czy na Radości. Natomiast do co wyrazenia w Wawrze, to czy nie lepiej byloby we Wawrze?
    Pozdrawiam
    Piotr Kęcik
  • nazwy gwiazdozbiorów w dopełniaczu
    25.05.2010
    25.05.2010
    Witam!
    Moje pytanie dotyczy nazewnictwa dwu gwiazdozbiorów nieba południowego, Są to: Oktant i Sekstant (czasami, ale chyba rzadziej używana jest nazwa Sekstans). Chodzi mi o formę dopełniacza. W słowniku PWN znalazłem Oktanta (dla gwiazdozbioru), ale Sekstantu (uniwersalna). Czy formy te nie powinny być jednakowe (Oktantu, Sekstantu) i takie same jak dla przyrządów nawigacyjnych, od których pochodzą? W słowniku jest np. Sekstansa – gwiazdozbioru, ale sekstansu – przyrządu.
    Dziękuję.
    Andrzej
  • Nazwy przedmiotów i umiejętności w grach wideo
    26.03.2018
    26.03.2018
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać o pisownię nazw przedmiotów i umiejętności w grach wideo.
    Czy przedmioty, takie jak Miecz Losu, Maska Śmierci, Kostur Cienia należy zapisywać wielkimi literami jako nazwy własne (w odróżnieniu od „miecza treningowego”, który jest nazwą generyczną)? I czy umiejętności, takie jak Mocarny Cios, Zabójcza Precyzja, Gniew Przodków należy zapisywać wielkimi literami?
    Z poważaniem
    Magdalena
  • skróty dni tygodnia w kalendarzu
    27.02.2013
    27.02.2013
    Zwracam się do Państwa z problemem dotyczącym skrótów dni tygodnia. Opierałam się na załączonej w Poradni wypowiedzi. Zwrócono mi uwagę, że zapisy skrótów dni tygodnia pn., nd. są dopuszczalne w tekstach, natomiast nie w kalendarzach, że skrót w kalendarzu jako oznaczenie dnia rządzi się innymi zasadami ortograficznymi niż w tekstach. Według tych rzekomych zasad nie wolno po skrócie pn. i nd. postawić kropki. Zależy mi na Państwa wypowiedzi, ponieważ nie wiem, jakimi zasadami się kierować.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego